زنان از نظر قدرت بدنی آنقدرها هم که تصورش میرود ضعیف نیستند. در حقیقت بله! زنان به طور کلی از نظر ماهیچهای ۳۰ درصد نسبت به مردان ضعیفترند. اما این ضعف با تمرینهای بدنسازی منسجم و استفاده از پروتئینهای درست قابل جبران است. به طور کلی میتوان گفت که اکثر مردان از اکثر زنان قویترند. یا قویترین مرد جهان از قویترین زن جهان قویتر است. اما موارد زیادی هم دیده میشود که این فرمول کلیت ندارد. مخصوصاً در سنین نوجوانی دختران زیادی هستند از پسرهای همسنشان قویترند.
آیا یک زن میان وزن میتواند یک مرد سنگین وزن را بلند کند ؟ پاسخ مثبت است. موارد زیادی دیده شده که یک زن شصت کیلوگرمی توانسته است که یک فرد صد کیلویی را به راحتی بلند کند. البته یک زن شصت کیلوگرمی گاهی هم میتواند یک فرد فوق سنگین مثلاً ۱۲۰ کیلوگرمی را نیز روی پشتش کول کند.
آیا یک زن میتواند یک مرد را در کشتی آزاد شکست بدهد ؟ به ندرت اما پاسخ مثبت است. مخصوصا اگر مهارتهای کشتی زن بالاتر باشد این امر امکانپذیر است. در کشورهایی مثل آمریکا در مسابقات کشتی آزاد دبیرستانی، گاهی دخترانی هم پیدا میشوند که در مسابقات پسرانه شرکت میکنند و عنوان میآورند .
از آنجا که برروی ورزشکاران زن تحقیقات دقیق و گسترده ای صورت نگرفته است،یک اتفاق نظر کلی در مورد سطح عملکرد آنها وجود ندارد.وجود اختلافات فیزیولوژیک و نیز ساختاری بین جنس زن و مرد هم مزید بر علت شده است.اما با توجه به آنچه که تا به امروز میدانیم،به تعدادی از خصوصیات و ویژگی های جنس مونث در ارتباط با ورزش و فعالیت بدنی اشاره میکنیم.
اگر چه بر اساس نظر سنجی ها،اکثر ورزشکاران زن معتقد به افت عملکرد بدنی در جریان دوران قاعدگی هستند،اما از لحاظ فیزیکی زنانی بوده اند که در طی زمان قاعدگی قادر به شکستن رکورد های جهانی شده اند.
فعالیت ورزشی شدید باعث کاستن سطح استروژن خون میشود،اما لزوماً روی سطح عملکرد بدنی اثری نمی گذارد.
در تمرینات با شدت برابر،اختلافی در میزان بروز آسیبهای ناشی از ورزش در زن ومرد دیده نمیشود.
حاملگی نیز در ۲ تا ۳ ماه اول،اثر منفی روی عملکرد نمی گذارد.لابد میدانید در المپیک سال ۱۹۵۶ ملبورن،۳ تن از برندگان مدال طلا حامله بودند.حتی بعد از طی حاملگی اگر وضعیت جسمی و شکل پیش از حاملگی زن بازگردد،مشکلی در رقابتهای ورزشی نخواهد داشت.
ورزش سبب بهبود دانسیته(تراکم)استخوانی زنان نمیشود بلکه فقط سبب حفظ آن میگردد.در صورت مصرف مقادیر کافی کلسیم،ورزش احتمالاً در شکل گیری استخوانهای قویتر کمک خواهد کرد.هیچ محدودیت سنی برای شرکت در ورزشهای استقامتی وجود ندارد.حتی زنان۸۰ ساله هم توانایی شرکت منظم در دوهای ماراتن را دارند،گرچه که مدت زمان طی شده بیشتر خواهد بود.دقیقاً معلوم نیست که آیا زنان سریعتر می دوند یا مردان،فقط می دانیم که در ازای هر دهه عمر،زنان توانایی سرعت بخشی در دویدن به میزان ۱۴ متر در دقیقه دارند.در حالیکه این رقم برای مردان ۷ متر در دقیقه است البته با توجه به اختلافات فیزیکی به نظر نمیرسد که زنان توانایی غلبه بر مردان در مسافتهای کوتاه را داشته باشند.اما عکس این موضوع در دوهای در مسافت طولانی صدق می کند که به نظر میرسد به علت چربی بالاتر موجود در بدن زنان است که به عنوان منبع انرژی عمل میکند.به علاوه تعریق ران در دماهای بالاتر،سبب حفظ و نگهداری بیشتر آب بدن خواهد شد.
آیا بین مردان و زنان ورزشکار اختلافات فیزیولوژی وجود دارد؟
بله این اختلافات در زمینه سیستم اسکلتی و عوامل بیومکانیکی نمود دارند.ورزشکاران زن بطور معمول(ولی نه همیشه)کوچکتر و کوتاهتر بوده،لگنی پهن تر دارند،زانوها به داخل متمایل شده و ساق پاها انحنای کمتری دارند.این خصوصیات از جمله مواردی است که احتمال ایجاد بعضی از آسیبها مانند دردهای کشککی-رانی را بالا میبرد.ورزشکاران زن درصد بالاتری از چربی بدن داشته و حدود۳۰ درصد قدرت عضلانی کمتری نسبت به مردان دارند که خصوصاً مربوط به اندام فوقانی است.اما در هر صورت به رشته ورزشی خاص است تا اینکه جنسی خاص عاملشان باشد.
آیا ورزش کردن برای زنان سودمند است؟
تمرینات منظم ورزشی دارای فواید مشابهی در زنان و مردان است.یعنی کاهش فشار خون،پایین آوردن تعداد ضربان قلب و افزایش ظرفیت هوازی همراه با کاهش درصد چربی بدن،تمام تمام موارد فوق به پیشگیری از آترواسکلروز و بیماریهای قلبی کمک میکنند.به علاوه ورزشهای توام با اعمال وزن روی بدن،سبب تقویت استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان می شوند.
آیا یک زن میان وزن میتواند یک مرد سنگین وزن را بلند کند ؟
پاسخ مثبت است. موارد زیادی دیده شده که یک زن شصت کیلوگرمی توانسته است که یک فرد صد کیلویی را به راحتی بلند کند. البته یک زن شصت کیلوگرمی گاهی هم میتواند یک فرد فوق سنگین مثلاً ۱۲۰ کیلوگرمی را نیز روی پشتش کول کند.
آیا یک زن میتواند یک مرد را در کشتی آزاد شکست بدهد ؟
به ندرت اما پاسخ مثبت است. مخصوصا اگر مهارتهای کشتی زن بالاتر باشد این امر امکانپذیر است. در کشورهایی مثل آمریکا در مسابقات کشتی آزاد دبیرستانی، گاهی دخترانی هم پیدا میشوند که در مسابقات پسرانه شرکت میکنند و عنوان میآورند .
در چه مواردی بانوان نباید ورزش کنند ؟
زمانی تصور میشد که ورزش شدید به سیستم تولید مثل زنان آسیب وارد میکند.در ضمن عقیده داشتند که زنان خصوصاً در جریان عادت ماهیانه نباید ورزش کنند.امروزه خلاف هر دوی این موارد ثابت شده است.
توسعه ورزش زنان
در حال حاضر، توسعه، اساسی ترین مقوله ی مورد بحث در امر ورزش است. بر همین اساس، می توان در جهت توسعه و گسترش ورزش بانوان ضمن سالم سازی و پویایی محیط های ورزشی، کاربردهای علمی ورزش را در زمینه های مختلف فعالیت های تربیت بدنی و ورزش مدنظر قرار داد. باید فضای لازم برای زایش و بالندگی فرهنگ علمی ورزش در محیط زندگی زنان فراهم گردد، به گونه ای که ورزش جزو جدا نشدنی از زندگی آنها شود و به تدریج به آن خو گیرند.
زنان در صورتی به سوی فرهنگ علمی ورزش سوق داده می شوند که زندگی شان به طور نهادی با ورزش سامان بگیرد.
گسترش تحقیقات علمی در باره ی زن در ورزش و فعالیت های بدنی او، نیاز به ترکیب اطلاعات علمی-ورزشی و ارائه روش های جدید علمی را بیش از پیش برای ورزشکاران زن پدید آورده است. یک کنفرانس «زن و علوم ورزشی» در کلرا دو ، جهت تامین این نیاز طرح ریزی شده بود. در آن کنفرانس برعلوم ورزشی مانند بیومکانیک، فیزیولوژی و روانشناسی و زمینه های مرتبط دیگر چون تغذیه، آسیب ها، کارکرد عادت ماهانه و سالمندی که امروزه برفعالیت زنان تاثیر بسزایی دارد، توجه خاصی شده بود. مطالب طرح شده در کنفرانس، در یک چارچوب هنرمندانه، اطلاعات علمی –ورزشی را در اختیار متخصصان تندرستی و پزشکی، مربیان و ورزشکاران، کمک مربیان و دیگر علاقه مندان به سلامت و تندرستی زنان که در فعالیت های بدنی و ورزشی شرکت می کردند، قرار داد.
بعضی از همایش ها و کنفرانس های علمی و فرهنگی می تواند جایگاه مناسبی از «ورزش و سلامتی» را برای زنان جامعه از هر گروه سنی داشته باشد و نقش بسزایی در نمایاندن اهداف ورزش و عملکرد مثبت ورزش در روحیه و همچنین پیامدهای قابل توجه علم ورزش در توسعه جامعه زنان را در برداشته باشد. همایش ها، میزگردها،نشست ها و بحق می تواند راهکارهای مفید برای افزایش سطح آگاهی زنان، ارائه دهد تا بتوانیم جامعه ای پویا، سالم و با نشاط، با زنان قدرتمند و مادرانی فعال و مفید داشته باشیم.
می دانیم در طی بیست سال گذشته، انقلابی واقعی در ورزش زنان رخ داده است. توجه به ورزش جزو لاینفک نهضت زنان به شمار می رود و همین امر دورنمای جدیدی را در زمینه ی تلاش انسان گشوده است.
ما می توانیم جایگاه فعلی و مشکل احتمالی ورزش زنان را در آینده با نگاهی به الگوی عملکرد ورزشی زنان، درست مانند هر پدیده ی بیولوژیکی دیگر تصور کنیم، به عبارت دیگر، پیشرفت ورزش زنان چیزی شبیه منحنی سینوسی است.
عملکرد پیشینه ورزشی زنان به سرعت به پیشرفت خود ادامه می دهد و اکنون در قسمت شیب تندبالا رونده ی منحنی قرار دارد. از طرفی دیگر، ورزش مردان در قسمت بالای منحنی قرار دارد و پیشرفت آن ها در مقیاسی اندک و به آهستگی صورت می گیرد.
تحسین ها و ستایش های اجتماعی، برنامه های حمایتی مناسب و تنوع جوایز روحی –روانی، هیجانی و مالی به کیفیت و کمیت شرکت زنان و بطور کلی به کیفیت ورزش بانوان افزوده است.
ایجاد انگیزه در ورزشکاران زن
از دیدگاه یک مربی ورزش، انگیزش شاید جالب ترین و آموزنده ترین موضوع در روانشناسی ورزش امروز باشد. مامعمولاً اطلاعات علمی کافی در اختیار نداریم تا ثابت کنیم بین دو جنس تفاوت های روانشناختی زیادی وجود دارد. برخی از تفاوت های جامعه کاملاً آشکار است و در نتیجه در روش ها و رفتارهای روانشناختی نمایان است. مثلاً هیجان و عواطف در زنان آشکارتر است، اشک ریختن، رفتاری مورد قبول در زنان و نه مردان است. تفاوت دیگر، احتمالا از این جهت است که مردها سالیان سال با ورزش درگیر بوده اند، نقش آنها از نظر اجتماعی پذیرفته و تعریف شده است، در حالی که نقش زنان هنوز در مرحله ی انتقال است.
تعدادی از پژوهشگران معتقدند که نیازهای مردان و زنان از نظر رفتار موفقیت آمیز نیز متفاوت است. استدلال شده است که زنان بیشتر برای اینکه مورد علاقه و تایید قرار گیرند، کار می کنند تا چیرگی در مهارت ها به عنوان یک اولویت درکار؛ بنابراین مربی باید برای زنان و تیم زنان فضای دوستانه، گرم، مثبت و اجتماعی فراهم کند.
بنابراین، وظیفه ی مربی ایجاد بالاترین انگیزه برای بهترین اجرای ورزشکاران است. مربیان باید از روابط انسانی بیشتر استفاده کنند، بویژه در مورد ورزشکاران زن. در این الگو، مربی مانند یک باغبان، عمل می کند. او به ورزشکاران کمک می کند تا در ورزش مورد علاقه شان پیشرفت کنند.
برای ایجاد انگیزش در ورزشکاران باید ورزشکاران را شناخت، محیط ورزش را کنترل کرد، به ورزشکاران کمک کرد تا خویشتن پنداری مثبت داشته باشند، ورزشکاران را در تصمیم گیری دخالت داد، به آنها آموخت تا اهداف خود را تدوین کنند و آخر اینکه الگوهای الهام بخش در اختیار ورزشکاران قرار داد.
خلاصه با توصیه های موارد فوق ، موفقیت مربیگری ورزشکاران زن، بستگی زیادی به مهارت مربی در ایجادتعادل بین انگیزه های ورزشکاران دارد و تحقیقات بیشتری باید در زمینه ی چگونگی کار برد یافته های تحقیقاتی با توانایی های خلاق مربیان در ایجاد انگیزه در ورزشکاران زن صورت پذیرد.
زن و روانشناسی ورزش
زنان با بالا بردن توانایی های ذهنی می توانند به رویاهای خویش جامه ی عمل بپوشانند. همه ی ورزشکاران از اهمیت آمادگی های ذهنی و اعتماد به نفس آگاهی دارند. برای مثال در یک تحقیق مسابقات ورزشی زنان و مردان مقایسه شده است و دیده شده که در مسابقات تیراندازی با کمان شرکت فعالی داشته اند، زنان پیوسته در مسابقات ورزشی که به تمرکز حواس بسیار، ظرافت و قدرت نیاز دارد یا مثلاً مردان و زنان هر دو در مسابقات ورزشی شنا و دوو میدانی پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته اند و اختلاف میان آنها از نظر زمانی به سرعت رو به کاهش است. این پیشرفت زنان در ورزش نشان می دهد که امروزه بیش از هر زمان دیگری زنان به رقابت پرداخته اند که در این رقابت ها بدون تردید، پیشرفت ، یک اصل اساسی است.
ورزشکاران زن باید توانایی های بالقوه ی خویش را بشناسند و حتی مهمتر از آن مربیان، کارگزاران، پژوهشگران و افراد دیگری که بر ورزش زنان تاثیر گذار هستند نیز باید دیدگاه خود را در باره ورزشکاران زن بسط و گسترش دهند.
طی یک مصاحبه با مربی دبیرستان و ورزشکاران مشهور، آنها اظهار داشتند که: ورزشکاران زن قدرت ویژه ای از خود در زمینه های فداکاری ، استقامت، عطش برای دانش، انعطاف پذیری جسمانی، تخصص یافتن سریعتر، همبستگی تیمی، تمرکزحواس، مربی پذیری و هیجان پذیری نشان داده اند. یکی از دلایل تمرکز بر قدرت زنان ورزشکار آن است که زنان با کسب هویت نیرومند از طریق ورزش، رشد و تکامل می یابند.
روانشناسی ورزش نقش روزافزونی را در رشد و تکامل ورزشکاران ایفا می کند، با بازنگری بر قدرت زنان پی می بریم که ورزشکاران زن توانایی بالایی را در جهت به کارگیری قابلیت های ذهنی و روانی خویش در ورزش کسب می کنند.
در نتیجه برنامه های روانشناسی ورزش شامل این موارد است: مهارت های آرام سازی، کسب مهارت های تمرکز حواس، تصویر ذهنی و مهارت های تصویر سازی، توانایی غلبه بر اضطراب و استرس ، نظریه های انتظار و دیگر راهبردهای روان شناختی.
عملکرد روانی –حرکتی و میانسالی
امروزه توجه بسیاری به افزایش فعالیت های ورزشی ناشی از بهبود عملکرد روان شناختی و فیزیولوژیکی شده است. تمرینات جسمانی و روانی درایجاد تغییرات در عملکرد و در نتیجه، سطح اجرای حرکت سهم بسزایی دارند. در یک پژوهش، عملکرد روانی –حرکتی بررسی شده است و به حفظ یا افزایش ظرفیت عملکرد ذهنی و جسمانی توجه شده است که ممکن است به واسطه ی تکرار فعالیت های جسمانی حاصل شود. با افزایش سن، عادت به انجام تمرینات جسمانی در زندگی، در جهت جبران بعضی از تغییرات ایجاد شده، ظاهر می گردد. نه تنها توانایی های جسمانی ، نظیر قدرت و استقامت، بلکه بعضی از توانایی هایی که بیشتر«شناختی» یا «ذهنی» به نظر می آیند، نظیر سرعت تصمیم گیری، حاصل این فعالیت های جسمانی خواهند بود.
بعضی از رفتارهای مختص افراد مسن ، عبارتند از: کندی حرکت، از دست دادن هماهنگی یا دقت، افزایش تلاش، افزایش نیاز به فعالیت های عادی و گاهی از دست دادن «خودکار» بودن که نمونه هایی از این تغییرات رفتاری با مشاهده ی افراد مسن آشکار می گردد. به طور مثال، کندی حرکت در کاهش سرعت قدم زدن مشخص می شود. سالمندان در انجام حرکات دقیق و سریع مانند هدف گیری، نمی توانند دقت کافی داشته باشند.
تاریخچه ورود زنان به مجامع ورزشی
بد نیست به گذشته های دور بنگریم و بدانیم در کتب تاریخی اگر چه از ورزش های مورد علاقه مردم و همچنین به جهت طبقاتی بودن جوامع در آن زمان از ورزش مخصوص هر یک از طبقات چیزهایی ذکر شده، اما از ورزش زنان به جز برای طبقه اشراف که دارای امکانات ویژه ای برای ورزش بودند، نامی به میان نیامده است.
زن طبق مفاهیم کهن، در شرایط اجتماعی خاص در حصار و از تمام فعالیت ها –به استثنای کارهای خانه داری و داخلی –محروم بود و چنانکه دیدیم از هیچ تربیتی بهره مند نمی شود.
آنچه در آن دوران-بین سقوط امپراتوری روم در مغرب قابل بیان است اینکه روحانیون مسیحیت با تمام قدرت سعی در متروک نگاهداشتن پرورش جسم داشتند و فلسفه تعلیماتی آنان چنین بود که برای تنویر روح، جسم را تحقیر نموده و آن را ابزار عنان گسیخته وجود بنامند، به تدریج بر اثر وجود جنگ ها و خونریزی ها و قحطی ها و دیگر عوامل که وجود داشت و قهراً تربیت بدنی و ورزش را برای پرورش جسمی انسان ضروری می نمود، بدان توجه شد و گرچه مردمی که بر اثر فشارهای بی رویه کلیسای منحط به جان آمده و طالب مفری برای گریز بودند، از آن به عنوان وسیله ای جهت تفریح و تفنن استفاده می کردند؛ اما رفته رفته علت اصلی توجه بدان، آماده سازی بدن برای مقابله با تهاجمات دشمنان گردید.
در قرون وسطی با اینکه خانم ها برای ورزش و تفریح اسب سواری می کردند و به شکار قوش و پرنده می رفتند و زن های کشاورزان در مزارع بکار اشتغال داشتند؛ ولی با این وجود تعلیم و تربیت آنها منحصر به محوطه ی خانه بوده است.
در عصر بعد از انقلاب صنعتی که بر اثر رنسانس و تحول علمی و فرهنگی، خط مسیر جدیدی در اوضاع سیاسی، اجتماعی وعلمی جهان مشخص شد، نمی توان تاریخ دقیقی را در ورود زنان به جوامع ورزشی مشخص نمود؛ اما آنچه مسلم است حقوقی که جوامع برای زنان قائل شدند و انگیزه هایی بر اساس این نوع نگرش، برای زنان در نظر گرفتند، مشخص کننده تقدم یا تاخر این ورود می باشد؛ چرا که ورود زنان در جوامع ورزشی مستلزم شرکت زنان در امور اقتصادی و سیاسی بوده است.
شرکت زنان در ورزش متناسب با جنگ توسعه و به اصطلاح استقلالی پس از جنگ جهانی بسیار فراتر گردیده است.
بدنی منظم و عادات غذایی خوب می تواند سلامت زنان راارتقا داده و از بسیاری از بیماریها و حالاتی که علت عمده مرگ و میر و ناتوانی زنان جهان است پیشگیری کند.
فعالیت بدنی منظم به پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی کمک می کند. این بیماریها که شامل بیماریهای قلبی .فشار خون بالا و سکته های مغزی است باعث یک سوم مرگ ومیر زنان در سراسر جهان هستند. بیماری های قلبی عروقی باعث نیمی از مرکهای زنان بالای ۵۰ سال در کشورهای در حال توسعه هستند .توام بودن فعالیت بدنی منظم و تغذیه کافی اصلی ترین و اثر گذار ترین راه تنظیم چاقی خفیف تا متوسط و حفظ وزن ایده آل در زنان است.
دیابت ۷۰ میلیون زن را در سراسر جهان مبتلا کرده است این میزان در سال ۲۰۲۵ به دو برابر افزایش میا بد.دیابت علاوه بر بیماریهای قلبی عروقی می تواند به کوری .اسیب عصبی .نارسایی کلیه .زخم پای دیابتی و قطع پا منجرشود.
تحقیق جدیدی نشان داده حتی فعالیت بدنی منظم و اندک و تغییربرنامه ی غذایی می تواند از نیمی از موارد دبپیابت غیر وابسته به انسولین جلوگیری کند.
فعالیت بدنی می تواند تا حد زیادی به پیشگیری و درمان استئو پروز کمک کند.
استئو پروز بیماری خاصی است که در آن استخوانها شکننده شده و در مقابل شکستن مقاومت ضعیفی از خودنشان میدهند.
زنان مخصوصا در دوران یائسگی در معرض خطر ابتلای بالاتری نسبت به این بیماری هستند.
فعالیتهای که در ان وزن بدن را تحمل میکنیم مثل پیاده روی .اهسته دویدن برای بلوغ طبیعی استخوان بندی در دوران کودکی و نوجوانی لازم هستند و باعث کاهش و از دست رفتن استخوان می شوند.
همین قدرت عضلانی و تعادل را بهبود می بخشند و خر افتادن را کاهش داده و به همین خاطر از خطر شکستگی میکاهند.
فعالیت بدنی منظم کمک میکگند تا استرس .اضطراب و افسردگی و تنهایی کاهش یابد.
این مخصوصا در زنان مهم است چرا که آمار افسردگی در زنان بسیار بالاتر از مردان میباشد.
آرتریت روماتویید بیماری رایج در سنین بالا است که فعالیت بدنی منظم باعث تنظیم و کنترل تورم و درد مفاصل و در نتیجه انجام کارهای روزانه میشود.
تاثیر کوهنوردی بر سلامت جسمی بانوان
بانوان بدلیل آناتومی خاصی که از نظر استخوانها و عضلات دارند نسبت به مردان بیشتر نیازمند پرداختن مستمر به برخی ورزشها از جمله کوهنوردی و پیاده روی هستند . چراکه مقدار آب و چربی در بدن بانوان بطور طبیعی ۱۵ درصد بیشتر از آقایان است و همچنین به دلیل مسائل ناشی از بارداری و زایمان ، مقداری از کلسیم بدن آنها به جنین منتقل شده و این امر زمینه ابتلای آنها به درگیری های استخوانی و آرتروز در میانسالی را فراهم می کند . همچنین بعلت کم تحرکی بانوان درصد ابتلا به چاقی آنها بیشتر از مردان است . بدین منظور به جهت پیشگیری از پوکی استخوان و دردهای عضلانی در سالهای پس از دوره جوانی ، ضرورت دارد که از سنین جوانی با ورزشهایی که سیستم اسکلتی آنها را مستحکم تر کرده و مقاومت بدنشان را نسبت به بروز برخی از بیماریها بیشتر می کند همگام گردند .
کوهنوردی یکی از مهمترین ورزشهایی است که می تواند سیستم عصبی ، اسکلتی بدن بانوان را تقویت و مقاوم کند زیرا در جریان کوهنوردی میزان بازدهی قلبی افزایش یافته و مقدار خون در عضلات را ۲۰ برابر افزایش می دهد و همین موضوع سبب می شود که در آغاز ، چربی های زیر جلدی و سطح روده های آنان جذب و از طریق تولید حرارت و تعرق از بدن خارج شوند و سپس ذرات چربی که در درون عروق رسوب می کند حرکت کرده و احتمال بروز بیماریهایی چون ازدیاد چربی خون ، فشار خون و یا بیماری نقرس به حداقل میرسد . در اینصورت به وضوح در مییابیم که در اثر استمرار ورزش و کوهنوردی ، علاوه بر اینکه کلیه چربیهای اضافی رسوب شده ، در بدن تجزیه و از بین می روند بلکه تعدادی عروق جدید در عضلات آنان ایجاد شده که خون رسانی و انتقال اکسیژن به کلیه نقاط بدن را تسهیل و آنان را شاداب ، پرتحرک و تندرست می کند .
برای اینکه به ثمرات مفید کوهنوردی دست یابید می بایست این ورزش را بطور مستمر انجام دهید و اگر در برخی از هفته ها به دلیلی قادر به کوهنوردی نبودید از طریق پیاده روی در پارکها و مسیرهای خیابان سعی کنید اندام ورزشی خود را حفظ نمایید و یا اینکه با نرمشهای روزانه در صبح و عصر ، به تقویت عضلات خویش بپردازید . تمرینات سنگین ورزشی خصوصا تمرین با وزنه های سنگین برای بانوان به هیچ عنوان تجویز نمی شود در مقابل هفته ای یکبار رفتن به سونا و شنا کردن در استخر تاثیر ورزش بر اندامها را دو چندان میکند . باید به این نکته هم توجه داشت که همیشه ورزش در کنار تغذیه درست جوابگو است ، پس داشتن یک برنامه غذایی متناسب با اقتصاد و رژیم خانواده کاری بسیار مفید تلقی می شود . در این میان می توانید ساعتی هم دوچرخه سواری یا استفاده از دستگاه دو ثابت ( تردمیل ) بهره برداری کنید .
بهترین برنامه کوهنوردی آن است که فرد کوهنورد ، ماهانه یکبار به ارتفاعات بالای ۳۰۰۰ متر ( در هوای رقیق ) صعود نمایید و در حد فاصل هر ماه نیز در ایام تعطیل به تپه ها و کوهپایه ها صعود کند . زیرا در جریان کوهنوردی از انتهای اعصاب سمپاتیک مقادیر زیادی هورمونهای آدرنالین و نورآدرنالین ترشح میشود که در تنظیم گردش خون در عروق و پمپاژ قلبی نقشی بسزا دارند و از طرفی دیگر هورمونهای تسکینی زیادی نیز ترشح می شود که » آنکفالین « و آندورفین « و » سروتونین « نام دارند . این هورمونها با اثرات ضد درد و ایجاد طراوت و شادابی خود سبب میشوند کوهنوردان در تمام ایام روز دارای چهره بشاش و خندان و اراده ای استوار و آسایشی فراتر از دیگران باشند . شایان ذکر است که در مواقع خطر مغز بصورت خودکار هورمون آدرنالین را بمقدار زیاد تولید می کند و این در ورزشهایی نظیر سنگنوردی / یخ نوردی / ورزشهای پروازی و هیجانی به مراتب بیشتر می باشد .
در آمارهای پزشکی که از تحقیقات دانشمندان بدست آمده است کاملا ثابت شده بانوانی که در طول زندگی علاقمند به ورزش بوده اند و تمرینات مداوم ورزشی را به صورتهای مختلفی انجام داده اند دارای طول عمری ۳۰ درصد بیشتر از زنانی بوده اند که کمتر تحرک داشته و در نتیجه دارای اندامی چاق و کم تحرک شده اند . همچنین بر اساس همین تحقیقات بروز بیماری های روحی و روانی و آترواسکروز عروق کرونرو قلب و دیابت و فشار خون و آرتروز اندامهای بدن و بیماری های گوارشی ، در زنان ورزشکار نادر و یا اصلا مشاهده نمی شود ، در عوض در زنانی که از تحرکات ورزشی دوری جسته و تمایل به زندگی ماشینی و کم تحرک امروزی را دارند و یا اینکه آلوده به سیگار و سایر مواد افیونی و الکل هستند میزان شیوع بیماریهای ذکر شده بسیار فراوانتر از زنان ورزشکار و پرتحرک است ، زیرا در این گروه از بانوان مکانیسم تعادلی بین هیدرات های کربن و کلسترول و پروتئینها و ویتامینها مختل شده و حرکات دودی روده ها نیز به کندی صورت گرفته و آنان را به بیماریقلبی عروقی و گوارشی سوق می دهد .
اهمیت ورزش برای بانوان
ز آنجا که بر روی ورزشکاران زن پژوهشهای دقیق و گسترده ای صورت نگرفته است یک اتفاق نظر و تفاهم کلی در مورد سطح عملکرد آنها وجود ندارد . وجود اختلافات فیزیولوژیک و نیز ساختاری بین جنس زن و مرد هم مزید بر علت شده است . در اینجا به تعدادی از ویژگی های جنس مؤنث در ارتباط با ورزش و فعالیت بدنی اشاره می کنیم .
اگر چه بر اساس نظرسنجی ها ، اکثر ورزشکاران زن معتقد به افت عملکرد بدنی در دوران قاعدگی هستند . اما از لحاظ فیزیکی زنانی بوده اند که در طی زمان قاعدگی قادر به شکستن رکوردهای جهانی شده اند .
فعالیت ورزشی شدید سبب کاستن سطح استروژن خون می شود ، اما لزوماً بر سطح عملکرد بدنی اثری ندارند .
در تمرینات با شدت برابر ، اختلافی در میزان بروز آسیبهای ناشی از ورزش در زن و مرد دیده نمی شود .
ورزش سبب بهبود دانستیه ( تراکم ) استخوان زنان نمی شود بلکه فقط سبب حفظ آن می گردد . در صورت مصرف مقادیر کافی کلسیم ، ورزش احتمالاً در شکل گیری استخوانهای قویتر کمک خواهد کرد .
هیچ محدودیت سنی برای شرکت در ورزشهای استقامتی وجود ندارد . حتی زنان ۵۵-۶۰ ساله هم توانایی شرکت منظم در دوهای ماراتن را دارند ، اگر چه مدت زمان طی شده بیشتر خواهد بود .
تفاوت فیزیولوژیک بین زنان و مردان ورزشکار :
این اختلافات در زمینه سیستم اسکلتی و عوامل بیومکانیکی نمود دارند ، ورزشکاران زن بطور معمول ( ولی نه همیشه ) کوچکتر و کوتاهتر بوده ، زانوها به داخل متمایل شده و ساق پاها انحنای کمتری دارند . این ویژگیها از جمله مواردی هستند که احتمال ایجاد برخی از آسیها مانند درهای کشککی – رانی را بالا می برند .
ورزشکاران زن درصد بالاتری از چربی بدن داشته و قدرت عضلانی کمتری نسبت به مردان دارند که بویژه مربوط به اندام فوقانی است . اما در هر صورت به رشته ورزشی خاصی بستگی دارد تا اینکه جنسی خاص عامل آن باشد .
سودمندی ورزش در بانوان :
تمرینات منظم ورزشی دارای فواید مشابهی در زنان و مردان است . یعنی کاهش فشار خون ، پائین آوردن تعداد ضربان قلب و افزایش ظرفیت هوازی همراه با کاهش درصد چربی بدن ، تمام موارد به پیشگیری از آترواسکلروز و بیماریهای قلبی کمک می کنند . به علاوه ورزشهای توأم با اعمال وزن روی بدن ، سبب تقویت استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان می شوند .
نتیجه گیری:
تربیت بدنی و ورزش، فقط به ورزش تن قناعت نمی کند؛ چرا که برای انسان کرامت ذاتی و ارزش والایی قائل است و او را حیوان یا ماشین، نمی داند و بر فرماندهی صحیح باطن او پافشاری می کند؛ بنابراین اهداف تربیت بدنی و ورزش در نظام تربیتی، از تامین سلامت و آمادگی برای فعالیت، آغاز می شود و تا افزایش حوصله و ظرفیت وتحمل، صبر و استقامت و رعایت ادب ها و همکاری ها و هماهنگی ها، ادامه می یابد.
بنابراین باید گفت؛ اسلام با ورزش زنان مخالفتی ندارد، بلکه آن را از ضروریات زندگی یک زن مسلمان می داند و آن را توصیه می کند؛ اما آنچه باید مورد توجه باشد، مناسبت آن با قدر و منزلت انسانی زن و خصوصیات جسمی و روانی وی است، ورزش زنان از نظر اسلام موقعی مجاز است که با رعایت ها همراه باشد؛ بدین معنی که متناسب با آنچه در اسلام برای حفظ شخصیت و وقار و احترام زن و جلوگیری از آلوده شدن محیط اجتماعی و لطمات خانوادگی، دستور داده ارائه گردد، این چنین ورزشی مطلوب است. ورزش زنان بسیار لذت بخش و جالب است که بر اساس تقویت و آمادگی برای انجام وظایف و مسوولیت های آینده برنامه ریزی شده باشد و همواره بر آن نیز تاکید داشته باشد و این به عهده مسوولین و افراد کوشایی است که بر تحقیق و پژوهش بیشتر همت گمارند و هر چه بیشتر امکانات ورزشی و این پدیده ی تربیتی وروحی را در اختیار زنان جامعه قرار دهند.